Hoe voorkomt u blijvende gehoorschade ?

Gehoorbescherming: Wat u absoluut moet weten

Slechthorendheid door te veel lawaai op de werkvloer of bij te luide muziek is een veelvoorkomend probleem. Op muziekfestivals en op de werkvloer in fabrieken, de bouw of het transport zijn de geluidsniveaus vaak nog steeds onveilig. Uw gehoor verdient de beste bescherming, want lawaaidoofheid is onomkeerbaar. Voorkomen is de enige manier om uw oren te beschermen. Naast gehoorbescherming is het ook belangrijk om aandacht te schenken aan het geluidsniveau, de aard van het geluid en de duur van de blootstelling.

Vanaf wanneer wordt geluid precies schadelijk? Het is niet enkel extreem luid geluid dat schadelijk kan zijn. Al bij meer dan 80 decibel kan gehoorschade optreden, zeker als u te lang aaneengesloten aan dit volume blootgesteld wordt. Ook korte periodes in een lawaaierige omgeving kunnen al tijdelijke gehoorproblemen veroorzaken, zoals oorsuizen of het horen van een pieptoon. Bij langdurige blootstelling neemt het risico op blijvend gehoorverlies toe. Op termijn kan dit leiden tot slaapstoornissen, concentratieproblemen en verminderde sociale interactie. Bovendien neemt het risico op ongevallen toe, omdat waarschuwingssignalen of naderend verkeer mogelijk minder opgemerkt worden.

Wanneer gehoorbescherming dragen?

Bij gehoorschade preventie zijn maatregelen om het geluid bij de bron te verminderen het beste. Denk o.a. aan de inzet van stillere machines. Als dit onvoldoende is, zijn collectieve maatregelen nodig, zoals het isoleren van schadelijke geluidsbronnen. Mocht dit onvoldoende zijn dan dient gehoorbescherming gebruikt worden. 

Bij welk geluidsniveau is gehoorbescherming verplicht?

Het geluidsniveau wordt gemeten in decibel (dB). Om met een verschillende gevoeligheid van het oor voor diverse frequenties rekening te houden, wordt de belasting van geluid op het oor ook gemeten met een zogenoemde A-filter. De eenheid van het geluidsniveau wordt dan uitgedrukt in dB(A).

bron:bouwtotaal 

Vaak telt 80 dB(A) als veilige grenswaarde voor geluid. De vuistregel: als u op 1 meter afstand een spreker niet meer kunt verstaan, ligt het geluid boven deze dB(A) norm. Risico op blijvende gehoorschade begint bij een dagelijkse blootstelling boven de 80 dB(A). Werkgevers zijn dan ook wettelijk verplicht om (gehoor)schade bij personeel te voorkomen. Werknemers of bezoekers van muziekfestivals hebben uiteraard zelf ook verantwoordelijkheid.

Decibel impact tabel:

wet kent de volgende regels over geluid:

• Bij blootstelling aan een dagelijkse dosis boven de 80 dB(A) moet de werkgever gehoorbeschermers beschikbaar stellen.
• Bij dagelijkse blootstelling aan een dosis boven de 85 dB(A) zijn werknemers verplicht om gehoorbeschermers te dragen. Bovendien dient een Plan van Aanpak te worden gemaakt.
• Als de grenswaarde van 87 dB(A) wordt overschreden (gemeten in het oor, dus rekening houdend met de gehoorbeschermers), moet er direct voor gezorgd worden dat het geluid onder deze grenswaarde wordt gebracht.
• Werkgevers moeten hun personeel voldoende voorlichten over de gevaren van geluid.
• Werknemers hebben recht op een gehoortest om vast te stellen dat de getroffen maatregelen effectief zijn. 

Dagelijkse dosis geluid 

Bij het bepalen van de dagelijkse dosis geluid gaat de wet uit van een werkdag met 8 uur per dag. De belasting als gevolg van geluid valt terug te dringen door werknemers minder lang bloot te stellen aan geluid.

Duur belasting geluid

U kunt al problemen met de oren krijgen bij blootstelling aan 8 uur per dag met 80 dB(A). Voor de duidelijkheid is dit al het geval bij stadsgeluid. Deze belasting heeft u dan dikwijls ook niet in de gaten. Bij een kleine toename van 3 db(A) is de maximaal belastbare tijd opeens nog maar 4 uur. Bij heel hard geluid ontstaat er al direct gehoorschade. Er is een arbeidsomstandighedenwet die dit vastlegt.

Geluidsniveau meten

Een normaal gesprek heeft een geluidsniveau van ongeveer 60 dB(A). Als je binnen een straal van een meter niet verstaanbaar kunt zijn zonder stemverheffing, bestaat er kans op lawaaidoofheid. Het exacte geluidsniveau kan gemeten worden met behulp van een decibelmeter. 

Dempingswaarde

Gehoorbescherming op de werkvloer moet het geluid dempen tot onder de grens van 80 dB(A). Meestal wordt gestreefd naar een geluidsniveau tussen de 70 en 80 dB(A) omdat te veel demping ook nadelen kan hebben. Dit kan bijvoorbeeld problemen veroorzaken bij communicatie of het waarnemen van alarmen. Bovendien kan men zich afgesloten voelen van de omgeving. De maximale demping van gehoorbescherming is ongeveer 39 decibel (dB).

SNR-waarde

SNR staat voor Single Number Rating en geeft de dempingswaarde van de gehoorbescherming aan. Laboratoria testen de gehoorbescherming en bepalen de SNR-waarde. Hoe hoger de SNR-waarde, hoe groter de demping. Om het geluidsniveau op het gehoor te berekenen, trek je de SNR-waarde af van het gemiddelde geluidsniveau in de werkomgeving.

De SNR-waarde van een product geeft de gemiddelde demping voor het voor het menselijke gehoor relevante frequentiebereik weer (125 tot 8.000 Hz). Zo zorgt een SNR-waarde van 35 dB er bijvoorbeeld voor dat een geluidsniveau van 100 dB (bijv. in een typische discotheek) tot 65 dB wordt gedempt.

Tips om gehoorschade te voorkomen 

1. Zorg ervoor dat het volume van de radio of TV niet te luid staat. Als de mensen in d omgeving u nog steeds kunnen verstaan zonder dat je je stem hoeft te verheffen, dan zit je over het algemeen goed.

2. Houd voldoende afstand van de bron van het geluid. Hoe dichter u bij een geluidsbron bent, hoe schadelijker het lawaai is voor het gehoor. Sta daarom nooit te dichtbij een radio, luidspreker of box en zorg ervoor dat er minstens 2 meter afstand tussen jou en de geluidsbron is. Bij grote evenementen of festivals is het ook aan te raden om regelmatig van plek te veranderen, zodat de afstand tot de bron van het geluid telkens verandert.

3. Kies voor kwalitatieve gehoorbescherming. Vooral als u regelmatig concerten bezoekt of vaak met lawaaierige machines werkt, zullen uw oren ook eenvoudige oordopjes al dankbaar zijn.

4. Vermijd lawaaierige plaatsen zoveel mogelijk. Als dit moeilijk is, zorg er dan in ieder geval voor dat de oren beschermd zijn met oordopjes.

5. Geef je gehoor regelmatig rust. Ook je oren hebben behoefte aan rust. Geef ze daarom minimaal 24 uur rust nadat ze aan lawaai zijn blootgesteld. Luister dan geen muziek en vermijd plaatsen waar veel lawaai is. Op festivals waar u mogelijk meerdere dagen verblijft, kan het helpen om af en toe een rustigere plek op te zoeken en oordopjes te gebruiken.

6. Investeer in een goede koptelefoon. Traditionele luidsprekers of oordopjes zitten erg dicht bij het trommelvlies, waardoor je gehoor sneller beschadigd kan raken. Stel het volume ook niet hoger in dan 60% van het maximale volume en luister niet langer dan één uur achter elkaar.

7. Wees extra voorzichtig tijdens de zwangerschap. Tijdens de zwangerschap dient u niet alleen het  eigen gehoor te beschermen, maar ook dat van een ongeboren baby.  De buik en vruchtwater dempen slechts 5 decibel, terwijl u  op een concert gemakkelijk aan 100 decibel wordt blootgesteld. Een overvloed aan decibels kan schadelijk zijn voor het gehoor van de zich nog volop ontwikkelende baby.

8. Roken kan gehoorschade verergeren. Het is misschien niet iets waar u meteen aan denkt, maar roken kan gevolgen hebben voor uw gehoor. Roken beschadigt namelijk de bloedvaten, wat leidt tot verminderde bloedtoevoer. Dit kan op termijn de impact van lawaaischade versterken of zelfs resulteren in slechter horen.

9. Let op waarschuwingssignalen. Als u langer dan 24 uur last heeft van gehoorverlies, oorsuizen of fluittonen, raadpleeg dan direct een KNO-arts (neus-, keel- en oorarts). Wacht niet te lang om medische hulp te zoeken, want als u te lang wacht, bestaat het risico dat therapie en medicatie u niet meer kunnen helpen

Wanneer kiest u voor oordoppen en wanneer voor oorkappen ?

Er diverse soorten gehoorbescherming, zoals oordoppen/oorpluggen en oorkappen. Elk soort heeft zo zijn specifieke eigenschappen. Welke gehoorbescherming je het best kan aanschaffen, is afhankelijk van onder meer de werkzaamheden en benodigde functionaliteiten. 

Oordoppen kunnen effectief geluid terugbrengen tot acceptabele waarden en voldoen wanneer zij de oren de nodige bescherming bieden. Verder zijn ze natuurlijk uit preventie vooral altijd makkelijk mee te nemen. Hoeveel bescherming nodig is, verschilt per situatie. Om te weten wanneer de oordoppen voldoen, is het aan te raden te checken hoeveel decibel reductie ze opleveren. Leveren ze onvoldoende reductie op, dan kunt u het beste voor oorkappen kiezen.

Met oorkappen kunt u het gehoor optimaal beschermen en voorkom je gehoorschade en gehoorverlies. Oordoppen voldoen meestal niet meer in situaties met zeer harde geluid. Voor goede demping van een continu of langdurig verhoogd geluidsniveau voldoen ze meestal perfect.

Oordopjes – demping 10 – 15 dB(A)

Oordopjes zijn speciaal ontworpen voor een comfortabele fit en daarbij effectief geluid te dempen. Ze zijn perfect voor gebruik op festivals, tijdens sportevenementen of zelfs tijdens het studeren. Met diverse  maten en materialen kunnen oordopjes worden gekozen die het beste bij deze behoeften passen. Om het geluid buiten te sluiten zijn oordoppen eenvoudig te plaatsen in de gehoorgang. Universele veiligheidsoordoppen passen iedereen. Deze dienen wel goed te worden ingebracht. Wanneer de gehoorgang onvoldoende is afgesloten kan wel geluidslekkage ontstaan en dan is de demping onvoldoende. 

Oorkappen – demping 15 – 35 dB(A)